Zarządzenie Nr 70/2024 Rektora UKSW
Zarządzenie Nr 70/2024 Rektora UKSW z dn. 8.11.2024 ws.
zasad wykorzystywania narzędzi opartych na sztucznej inteligencji w dydaktyce i nauce
— treść Zarządzenia – pobierz [pdf]
— wytyczne dla autorów, recenzentów i redaktorów wydawnictwa UKSW – pobierz [pdf]
Rozdział 1 — Przepisy ogólne
[…] § 2.
UKSW zakłada, że nauczyciele akademiccy, doktoranci i studenci, zwani dalej także „autorami” albo „badaczami” mogą w pracy badawczej lub dydaktycznej korzystać z generatorów treści pomocniczo.
[…] § 4.
Wykorzystywanie generatorów treści może prowadzić do zagrożeń dla ich użytkowników w następujących obszarach:
- niezależność umysłowa i myślenie krytyczne – nadmierne poleganie na generatorach treści może prowadzić do braku rozwoju umiejętności rozwiązywania problemów, myślenia krytycznego i kreatywnego;
- plagiat – generatory treści mogą tworzyć np. eseje lub prace naukowe, które mogą być błędnie uznane za prace akademickie stworzone przez studentów lub doktorantów, co prowadzi do plagiatu;
- niewłaściwe korzystanie z zasobów – modele SI wykorzystywane w generatorach treści mają ograniczony stan wiedzy (jest to stan ustalony na datę jego nauki), która może być już nieaktualna lub niekompletna. Ponadto modele SI posiadają skłonności do tzw. halucynacji (sfabrykowanie przez generator treści informacji wynikowych w taki sposób, że odbiorcy wydają się one prawdziwe, w szczególności również z powodu upodobnienia się do sposobu rozumowania poprzez styl generowania odpowiedzi), gdzie zarówno wyciągnięte przez generator treści wnioski są fałszywe, jaki i podane źródła nie istnieją (zostały wygenerowane na potrzeby odpowiedzi). Halucynacje stanowią szczególną trudność w obszarach nauki, które wymagają wieloetapowego rozumowania, ponieważ jedna niewłaściwa interpretacja zwrócona przez generator treści może znacząco wpłynąć na prawdziwość całego wywodu;
- błąd poznawczy – generatory treści nie kierują się zasadami etycznymi i nie odróżniają prawdy od fałszu. Gromadzą i analizują wszystkie informacje z baz danych i tekstów, które pozyskują z sieci lub innych źródeł wskazanych przez instytucje nadzorujące ich pracę. W konsekwencji uczą się nie tylko prawdziwych treści, ale również wszelkich ewentualnych błędów zawartych w tych źródłach;
- etyka i odpowiedzialność – generatory treści mogą być używane do manipulowania danymi, tworzenia nieodpowiednich treści lub wprowadzania w błąd innych. Ze względu na przetwarzanie ogromniej ilości danych, zwłaszcza generatywne modele SI mogą zwierać obciążenia etyczne i światopoglądowe odnośnie m.in. treści dyskryminujących, poglądów politycznych, praktyk biznesowych, ideologii, itp., jak również obciążenia wynikających z wewnętrznych kodeksów etycznych i regulacji prawnych firm udostępniających technologie SI, jak i prywatnych poglądów samych twórców algorytmów SI;
- prywatność i bezpieczeństwo danych – wykorzystywanie generatorów treści często wiąże się z koniecznością udostępnienia danych, które mogą zawierać informacje poufne, wrażliwe czy tajne; stąd może dojść do naruszenia prywatności lub złamania prawa, ponieważ generator treści może zachowywać dane wprowadzane na wejściu w postaci pośredniej lub bezpośredniej i udostępniać je instytucji nadzorującej jego pracę;
- uzależnienie od technologii – nadmierne korzystanie z generatorów treści może prowadzić do uzależnienia od technologii, co może wpływać negatywnie na zdolność koncentracji i komunikacji interpersonalnej oraz skłaniać do prowadzenia niezdrowego, niezrównoważonego stylu życia, jak również może prowadzić do negatywnych skutków stresu cyfrowego wynikającego z braku równowagi cyfrowej, takich jak przebodźcowanie czy napięcie.
Rozdział 2 — Wykorzystywanie generatorów treści w dydaktyce
§ 5.
- Generatory treści wykorzystuje się w dydaktyce, by wspomagać proces nauczania i uczenia się, podnosić jakość kształcenia, a także zautomatyzować czynności techniczne związane z dydaktyką, przy jednoczesnym zachowaniu najwyższych standardów etycznych. Generatory, o których mowa w zdaniu 1 mogą też służyć poprawie efektywności nauczania oraz wspieraniu indywidualnych potrzeb edukacyjnych studentów.
- Generatory treści mogą być stosowane w procesie indywidualizacji ścieżek kształcenia, automatyzacji oceny zadań dydaktycznych, generowaniu treści dydaktycznych oraz innych obszarach, pod warunkiem, że będą one w pełni transparentne dla studentów.
[…]
Rozdział 3 — Obowiązki nauczycieli akademickich, studentów i doktorantów podczas przygotowywania prac akademickich
Rozdział 4 — Wykorzystanie generatorów treści w badaniach naukowych
Rozdział 5 — Obowiązki autorów związane z wykorzystywaniem generatorów treści w publikacjach naukowych i pracach akademickich
Rozdział 6 — Wykorzystanie generatorów treści i innych narzędzi wspomaganych przez technologię SI w publikacjach wydawanych przez Wydawnictwo Naukowe UKSW, w tym w czasopismach UKSW
Rozdział 7 — Pozostałe obowiązki związane z wykorzystywaniem generatorów treści w dydaktyce i nauce
12 listopada 2024
